O wyborach do Izby Poselskiej w 2017 r.

Do wyborów w Republice Czeskiej pozostały jeszcze trzy miesiące. Przypomnijmy, że prezydent Miloš Zeman nieoczekiwanie ogłosił ich termin w trakcie programu telewizyjnego, wyznaczając je na 20 i 21 października 2017 r. To najpóźniejszy możliwy termin w którym mogłyby się one odbyć, zgodny z obowiązującym prawem. Trzydzieści dni później bowiem, kończy się kadencja obecnej Izby Poselskiej.

Czesi, w odróżnieniu do dużej części innych krajów europejskich, gdzie wybory odbywają się jednego dnia, głosują przez dwa dni. Od 1990 do 2010 r. wyznaczano je w maju lub czerwcu. Upadek rządu Petra Nečasa z ODS w 2013 r. doprowadził do rozwiązania Izby Poselskiej i przedwczesnych wyborów rozpisanych właśnie na październik. Dziesiąty miesiąc kojarzony był dotąd z wyborami do samorządów i do Senatu.  

W 2016 r. zmieniło się prawo regulujące finansowanie partii politycznych także w okresie kampanii wyborczej. Utworzony został też specjalny Urząd Nadzoru Finansów Partii i Ruchów Politycznych (Úřad pro dohled nad hospodařením politických stran a politických hnutí). Jego zadaniem będzie miedzy innymi sprawowanie nadzoru nad wypełnianiem obowiązków przez kandydatów w wyborach, szczególnie odnoszących się do finansowania ich kampanii i działalności partii. Po raz pierwszy też będzie on weryfikował sprawozdania finansowe partii. Do tej pory zajmowała się tym Izba Poselska.

Każda partia i ruch, które kandydują w wyborach, bądź też ich koalicje, są zobowiązane w ciągu pięciu dni od ogłoszenia wyborów założyć specjalne rachunki bankowe, przeznaczone do celów kampanii. Konta powinny być udostępnione w Internecie do wglądu dla każdego użytkownika sieci tak, by mógł śledzić operacje przeprowadzane za ich pośrednictwem. Tak zwany transparentny rachunek powinien też zostać zgłoszony Urzędowi Nadzoru, który poda jego numer i odnośnik do publicznej informacji. Środki gromadzone na rachunku wyborczym powinny być przeznaczane wyłącznie na finansowanie kampanii, a transakcje muszą być łatwe do zidentyfikowania. Do tej pory swoje rachunki bankowe zarejestrowało 26 ugrupowań.

Wydatki na kampanię wyborczą nie mogą przekroczyć 90 milionów koron. Nie ma też możliwości korzystania przez partie i ruchy z usług darmowych lub po zaniżonej cenie. Najpóźniej trzy dni przed wyborami powinny być znane wszystkie osoby, które wsparły finansowo kampanię.

Za kampanię należy rozumieć wszelkie działania promujące partie polityczne, ruchy i koalicje lub ich kandydatów, a zgodnie z prawem następuje ona oficjalnie po ogłoszeniu terminu wyborów, trwa zaś do dnia ogłoszenia ostatecznych wyników. W Republice Czeskiej termin wyborów został ogłoszony oficjalnie w Dzienniku Ustaw 2 maja.

Partie i ruchy mają czas na układanie i rejestrowanie list wyborczych do 15 sierpnia. Do 21. zaś mogą je uzupełniać, a do końca sierpnia poprawiać ewentualne niedociągnięcia. Urzędy wojewódzw i praski magistrat zdecydują o ich zatwierdzeniu najpóźniej 1 września.

Cztery dni później czeska Państwowa Komisja Wyborcza wylosuje numery dla partii i ruchów wyborczych, pod którymi będą kandydowały w wyborach. Numery zostaną też umieszczone na listach, które zostaną dostarczone do skrzynek pocztowych do 17 września. Partie i ruchy mogą je też wykorzystywać w trakcie kampanii jako element ich promowanego wizerunku. Najbardziej intensywna część kampanii, a więc kojarzona ze spotami wyborczymi, które można obejrzeć w Czeskiej Telewizji i usłyszeć w Czeskim Radiu, rozpocznie się 4 października, czyli 16 dni przed terminem rozpoczęcia głosowania.

Czesi będą głosować od godziny 14 do 22 w piątek i od 8 do 14 w sobotę.

W 2018 r., trzy miesiące po wyborach parlamentarnych, Czesi będą jeszcze wybierać prezydenta Republiki Czeskiej. To drugie wybory bezpośrednie głowy państwa w czeskiej historii. Pierwsze odbyły się w 2013 r.

Głosowania na głowę państwa, posłów, senatorów, posłów do PE, czy samorządowców będą się obywać regularnie co roku. Jindřich Šídlo z Seznam.cz. pisze, że pierwsza "przerwa" wyborcza czeka Czechów dopiero za 10 lat, o ile w międzyczasie nie dojdzie do wcześniejszych wyborów do Izby lub prezydenckich.

Źródło: udhpsh.cz , seznam.cz