Wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich. Wygrywa Miloš Zeman.

W dniach 12-13 stycznia Czesi, po raz drugi w historii swojego państwa po 1993 r., wybierali prezydenta w wyborach bezpośrednich. Były one równie wyjątkowe jak pierwsze, ponieważ wyborcy musieli wybierać między kandydatem ubiegającym się o reelekcję, a ośmioma jego oponentami, z czym do tej pory nie mieli do czynienia.

Od początku w sondażach prowadził urzędujący prezydent Miloš Zeman. Jego przewaga nad pozostałymi kandydatami nie była jednak na tyle znacząca, by wykluczyć drugą turę wyborów. Ta odbędzie się za dwa tygodnie, 26-27 stycznia. Dziś już wiemy, że przeszli do niej Zeman i Jíři Drahoš. Poniżej wyniki wyborów, oficjalnie potwierdzone przez Czeski Urząd Statystyczny, który jeszcze przed 24.00 wydał komunikat w tej sprawie.

Tabela 1.    Wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich w Republice Czeskiej, 13.01.2018, źródło: Czeski Urząd Statystyczny, opracowanie własne

Zgodnie z prognozami sondażowni, pierwszą turę wyborów wygrał aktualnie sprawujący urząd prezydenta Miloš Zeman. Jego poparcie okazało się jednak nieco niższe niż dotychczas deklarowane w sondażach. Przypomnijmy, że większość z nich wskazywała na poparcie powyżej 40 proc., tymczasem po przeliczeniu głosów we wszystkich okręgach, okazało się ono niższe, nie osiągając 40 proc. Jest natomiast wyższe niż te, które otrzymał Miloš Zeman w pierwszej turze wyborów w 2013 r., wygrywając mimo wszystko z Karlem Schwarzenbergiem wynikiem 24,21 : 23,40 . Na konferencji prasowej po ogłoszeniu wstępnych wyników pierwszego etapu zmagań o fotel prezydenta, Miloš Zeman podkreślił ten fakt.   

Tabela 2. Wyniki wyborów prezydenckich w 2013 r., I i II tura (1. kolo i 2. kolo), źródło: ČSU

Do drugiej tury wyborów prezydenckich dostał się również Jíři Drahoš, wcześniej mało znany w czeskiej polityce kandydat, prezentujący się jako oponent Zemana. Ubiegający się o stanowisko głowy państwa były szef Czeskiej Akademii Nauk otrzymał nieco powyżej 26 proc. głosów, a więc więcej niż aktualny prezydent w tej samej rundzie w 2013 r.
Ponad 60 proc. wyborców zagłosowało na kandydatów będących konkurentami obecnie urzędującego prezydenta. Jeśli w drugiej turze oddaliby oni swoje głosy na Jířiho Drahoša, miałby on zapewnioną wygraną. Dużo jednak zależy od kampanii, która zostanie przeprowadzona w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Prezydent Zeman do tej pory twierdził, że nie prowadzi kampanii, jednak istnieje pewne prawdopodobieństwo, że zmieni strategię, o czym dalej. Dotychczasowa zaś uznawana jest przez część kandydatów i komentatorów za dżentelmeńską i w takim stylu została zakończona w pierwszej turze.

Miloš Zeman zdobył największe poparcie w miejscowościach wiejskich, w których udało mu się osiągnąć prawie 42 proc. głosów. Jíři Drahoš zaś cieszył się najmniejszym poparciem na peryferiach. W przypadku dużych miast sytuacja wyglądała odwrotnie, tam Miloš Zeman otrzymał najniższe poparcie – 32 proc., a jego konkurent najwyższe – niecałe 30 proc., w porównaniu do ogólnokrajowego (Tabela 2., tłumaczenie: vesnice - wsie, malá města - małe miasta , střední města - średnie miasta, velká města - duże miasta).

Tabela 3. Głosowanie w pierwszej turze wyborów prezydenckich z uwzględnieniem wielkości miejscowości zamieszkania wyborców, źródło: iRozhlas

Jíři Drahoš wygrał w stolicy Republiki Czeskiej, zdobywając tam 35 proc. Miloš Zeman zajął w Pradze drugie miejsce, dostając 22 proc. głosów, jednak należy zaznaczyć że prezydent wygrał głosowanie w pierwszej turze we wszystkich pozostałych stolicach województw. Rekordowo wysokie poparcie zdobył w Ostrawie, gdzie głosowało na niego ponad 49 proc., oraz w Uściu nad Łabą, gdzie otrzymał prawie 44 proc. głosów. W miastach wojewódzkich Jíři Drahoš zajął drugie miejsce. Podobnie głosowano w samych województwach (Tablea 3).

Należy zwrócić uwagę na zachowanie wyborców w Pradze i za granicą. W obu przypadkach bowiem wyniki głosowania różnią się od głównego nurtu. Wyborcy w stolicy kraju - 35,03 proc., podobnie do tych spoza Republiki Czeskiej - 45,22 proc., wybrali Jířiho Drahoša. W głosowaniu zagranicznych wyborców prezydent Zeman zajął dopiero 5. miejsce - 7,47. Na drugim znalazł się Pavel Fischer z 20,51 proc. głosów.

Tabela 4. Wyniki głosowania w pierwszej turze wyborów prezydenckich w województwach, źródło: iRozhlas

W wystąpieniu po ogłoszeniu wstępnych wyników pierwszej tury, prezydent Zeman podziękował za wsparcie podczas kampanii wyborczej, której oficjalnie nie prowadził, jak twierdził. Wyrazy wdzięczności przekazał swojej żonie, która zbierała podpisy niezbędne do rejestracji kandydatury, oraz premierowi Andrejowi Babišowi i Karlowi Gottowi (jak się później okazało, Karel Gott, znany czeski wokalista, zaprzeczył temu, że poparł Zemana). Prezydent pogratulował też Drahošowi, zwrócił się do wyborców pozostałych kandydatów, by głosowali zgodnie ze swoimi przekonaniami, a nie politycznymi rekomendacjami, których udzielili konkurenci Zemana i Drahoša. Prezydent zapowiedział też, wbrew wcześniejszej deklaracji, że weźmie udział w debacie telewizyjnej kandydatów, czego nie robił do tej pory, sporadycznie wysyłając w zastępstwie swojego rzecznika.

Uznając swoje przegrane, większość pozostałych kandydatów na prezydenta pogratulowała Jířimu Drahošowi i zadeklarowała wsparcie w najbliższych dwóch tygodniach. Michal Horaček, który zajął czwarte miejsce zapowiedział, że odda do dyspozycji sztabu Drahoš billboardy, które wykupił na czas do zakończenia drugiej tury. Wraz z Markiem Hilšerem udali się do siedziby sztabu Drahoša, by osobiście pogratulować mu zakwalifikowania się do drugiej tury.

Zdjęcie 1.    Drahoš, Hilšer i Horaček w sztabie J. Drahoša, źródło: Twitter/Marek Hilšer

Zdjęcie główne: J. Drahoš i M. Zeman, źródło čT24