Pisarz, kompozytor, Japończyk, czy katolicki ksiądz? Kto będzie prezydentem Republiki Czeskiej?

Co prawda wybory prezydenckie w Republice Czeskiej dopiero w 2018 r., jednak w ostatnich miesiącach sporo informacji pojawiło się w mediach na temat potencjalnych kandydatów na stanowisko głowy państwa. Warto przypomnieć, że będą to dopiero drugie w historii politycznej kraju bezpośrednie wybory prezydenckie.

Do 2013 r. głowę państwa wybierał czeski parlament, a pierwszym prezydentem pochodzącym z wyborów bezpośrednich został Miloš Zeman. Kim zaś są jego konkurenci? Grono jest szerokie i nie brakuje w nim oryginalnych osobowości.

W lipcu 2016 r. instytut badania opinii publicznej SANEP opublikował wyniki sondażu dotyczącego poparcia dla ewentualnych kandydatów na prezydenta Republiki Czeskiej. Wraz z obecnie sprawującym rządy Milošem Zemanem jest ich co najmniej siedemnastu. Aktualna głowa państwa prowadzi w rankingu potencjalnego poparcia. Zeman osiąga bowiem 29,5% głosów.

Na drugim miejscu znalazł się pisarz Michal Horáček (ur. 1952 r.), na którego swój głos oddałoby 12,9% wyborców. Główny konkurent Zemana, z wykształcenia antropolog, jest znanym w Republice Czeskiej pisarzem i poetą, posiadającym w swoim dorobku zarówno pozycje książkowe, jak też artykuły w głównych tytułach w czeskiej prasy, teksty piosenek oraz wiersze. O Horáčku można rzec, że jest prawdziwym erudytą. Swoje eseje i reportaże opatruje osobiście zrobionymi fotografiami, posiada też zacięcie filozoficzne, czego wyraz daje w książkach swojego autorstwa. Konkurent Zemana współpracuje również z wytwórniami muzycznymi jako producent. Oprócz produkcji przedstawienia „Kudykam” na scenie Opery Narodowej w Pradze, wykorzystawszy napisane przez siebie libretto, Horáček sygnował swoim nazwiskiem jeszcze kilkanaście płyt.

Pod uwagę SANEP bierze również, byłego prezydenta Republiki - Vaclava Klausa, którego chyba nie trzeba przedstawiać. Były minister finansów z okresu transformacji politycznej i gospodarczej, jedna z głównych postaci odpowiedzialnych za podział Czechosłowacji, znany jest ze swojego eurosceptycyzmu i podważania teorii globalnego ocieplenia. W rankingu SANEP zajmuje trzecie miejsce, z poparciem 6,2%.

Badacze biorą pod uwagę również kandydata na urząd prezydenta z 2013 r., Vladimira Franza (ur. 1959 r.). Opisując jego sylwetkę należy przede wszystkim podkreślić jego nietuzinkowy wygląd. Owy kandydat, z zawodu kompozytor, pretendując do stanowiska reprezentującego swój kraj na arenie międzynarodowej, posiada charakterystyczny tatuaż, pokrywający twarz na całej jej powierzchni, niczym mozaika. Franz kandydował na urząd prezydenta, jednak bez większego sukcesu wyborczego. Jako bezpartyjny kandydat, uzyskał wtedy 6,84% głosów. Obecnie jest doradcą ministra kultury w rządzie premiera Sobotki i cieszy się niewielkim poparciem sondażowym rzędu 2,5%.

Na uwagę spowodowaną niekoniecznie wysokim poparciem, a bardziej swoją oryginalnością zasługuje też Tomio Okamura. Ten populistyczny polityk, szef pozaparlamentarnej partii Wolność i Demokracja Bezpośrednia, urodził się w 1972 r. w Tokio. Jego ojciec, w połowie Japończyk, a w połowie Koreańczyk, ożenił się z Morawianką, dzięki czemu większość swojego życia Okamura spędził w Republice. Obecnie jest przedsiębiorcą w branży turystycznej i gastronomicznej.

Interesująca wydaje się też propozycja medialna kandydatury Tomáša Halíka (ur. 1942 r.), który oprócz tego, że jest wykładowcą akademickim, filozofem, socjologiem i teologiem, jest też katolickim księdzem. Jeden z najwybitniejszych Czechów, porównywany przez portal Aktualne.cz do Vaclava Havla, uczeń filozofa czeskiego Jana Patočki, w marcu wypowiedział się na temat swojej kandydatury następująco: „W tej chwili nie biorę tego pod uwagę. Obecnie trwa godzina dla demagogów, jakimi są Donald Trump i Miloš Zeman. […] Gdybym teraz kandydował, prawdopodobnie zyskałbym głosy ludzi myślących racjonalnie i wykształconych. A tych dziś nie prezentuje się wielu. By zyskać większość, musiałbym chyba mówić rzeczy, które są populistyczne i wbrew moim przekonaniom i rozumowi. Tego nie zrobię nigdy (Aktualne.cz, 06.05.2016, tłum. własne)”. Mimo to SANEP bierze kandydaturę Halika pod uwagę, badając opinię Czechów.

Wśród kandydatów typowanych na prezydenta Republiki Czeskiej znajdują się rzecz jasna reprezentanci czeskich partii politycznych. Z grona koalicji jest to Jiří Dienstbier (1,4%), prawnik i polityk, minister bez teki, odpowiedzialny za kwestie praw człowieka i równości, członek Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej , Martin Stropnický z ANO (1,1%), obecny minister obrony, i Zuzana Roithová z KDU-ČSL. Z partii opozycyjnych, jest jeszcze Jaroslav Kubera z ODS, Jiří Pospišil z TOP 09.

Poniżej wynik sondażu prezydenckiego, przeprowadzonego przez SANEP. Na obecnym etapie trudno jeszcze mówić o programach wyborczych kandydatów, więc powyższa analiza odzwierciedla raczej poziom medialnych spekulacji dotyczący kandydatur.