Czesi z umową o współpracy obronnej z USA
Czeska minister obrony Jana Černochová podpisała dziś w Pentagonie umowę o współpracy obronnej (DCA) ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Lloydem Austinem. Wcześniej zaznaczyła, że nie jest to umowa dotycząca pobytu amerykańskich żołnierzy w Czechach ani umowa dotycząca lokalizacji bazy wojskowej. Po dzisiejszym podpisaniu przez ministrów obrony, kontrakt w Czechach musi zostać zatwierdzony przez obie izby parlamentu i podpisany przez prezydenta. Czechy są 24. Państwem, które podpisało z USA podobną umowę. Zdaniem amerykanów strategiczne partnerstwo między USA a Czechami nigdy nie było silniejsze.
"Dzisiejszy dzień porównałbym do dnia, w którym Czechy przystąpiły do Sojuszu Północnoatlantyckiego czy nawet Unii Europejskiej. To ważny dzień dla polityki zagraniczne i obronnej Czech" - powiedziała minister czeskim dziennikarzom po podpisaniu umowy.
Czesko-amerykańska umowa o współpracy obronnej została zatwierdzona przez czeski rząd w kwietniu br. Ma ona ułatwić ewentualny pobyt żołnierzy amerykańskich w Czechach, a przede wszystkim reguluje ich status prawny w przypadku wykonywania przez nich tu zadań. Zawiera również wykaz urządzeń wojskowych i obiektów czeskiej armii, z których siły zbrojne USA będą mogły korzystać na wcześniej uzgodnionych warunkach. Obiekty te i lokale pozostaną w pełni własnością Czech.
Po podpisaniu umowy Černochová powiedziała, że podczas bilateralnego spotkania z Austinem rozmawiali też o pomocy dla Ukrainy czy zbliżającym się szczycie NATO w Wilnie. Omówiono także inne możliwości wsparcia Ukrainy czy możliwości produkcji sprzętu wojskowego w Czechach oraz zaangażowanie czeskiego przemysłu obronnego. Austin podziękował Czechom za zaangażowanie w pomoc Ukrainie.
Ministrowie rozmawiali także o przybyciu pierwszych śmigłowców, które Czechy kupują od USA. Według ministra, pierwsze powinny trafić do Czech w czerwcu. Rozmowy dotyczyły także wydatków na obronność. Černochová powiedziała Austinowi, że od przyszłego roku Czechy chcą wydawać dwa procent swojego PKB na obronę. "Minister Austin poinformował mnie, że na szczycie w Wilnie też będzie powiedziane, że te dwa procent to minimum. Dobrze więc, że Czechy to wypełniły, choć w ostatniej chwili" - dodała.
„W przeszłości Europa Środkowa była dotknięta ekspansją niedemokratycznych mocarstw, nie mogliśmy swobodnie decydować o naszym losie” – powiedziała także Černochová na spotkaniu z amerykańską ministrem. Dlatego jej zdaniem podpisanie kontraktu ma dla Czech głębokie znaczenie. Uważa to za kolejne narzędzie pogłębiania praktycznej współpracy obronnej między Czechami a Stanami Zjednoczonymi.
Szef Pentagonu powiedział, że strategiczne partnerstwo między USA a Czechami nigdy nie było silniejsze. Według niego dotyczy to głównie sytuacji po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Podczas spotkania z Černochovą podziękował Czechom m.in. za wsparcie dla Ukrainy i za zobowiązanie się do pomocy Kijowowi tak długo, jak będzie ona potrzebna.
Większość krajów NATO ma podpisaną ze Stanami Zjednoczonymi DCA lub jej odpowiednik. Republika Czeska jest 24. krajem, który ją zawarł. Czechy są ostatnim z członków wschodniej flanki NATO, który nie miał podobnej umowy. Węgry przyjęły ją dwa lata temu. Na Słowacji zatwierdzeniu towarzyszyła ostra wewnętrzna dyskusja polityczna.
Czesko-amerykańska umowa o współpracy obronnej (DCA) z USA nie jest umową o pobycie amerykańskich żołnierzy w Czechach ani umową o lokalizacji bazy wojskowej – powiedziała dziś czeskim dziennikarzom w Waszyngtonie minister obrony Jana Černochová. Minister podziękowała kolegom za przygotowanie umowy, którą podpisze dziś w USA ze swoim amerykańskim odpowiednikiem w Austin.
„Wynegocjowaliśmy maksimum tego, co Czechy mogły wynegocjować, jesteśmy 24. krajem, który będzie miał umowę” – powiedziała minister w wywiadzie wyemitowanym przez Telewizję Czeską.
„Traktat nie ustanawia prawa USA do umieszczania żołnierzy i baz na naszym terytorium” – dodała w rozmowie z mediami po oddaniu hołdu pamięci pierwszego prezydenta Czechosłowacji pod pomnikiem Tomáša Garrigue Masaryka wraz z przewodniczącą Izby Poselskiej Markéta Pekarová Adamová.
„Tomáš Garrigue Masaryk pozostawił nam silne dziedzictwo. Deklaracja Waszyngtońska z 1918 r. opierała się na jego wierze w demokrację i szczególne stosunki z USA. Traktat obronny DCA, który zostanie dzisiaj podpisany, jest symboliczną kontynuacją tego, co zaczął” napisała Pekarová Adamová na Twitterze.
Przewodniczący poselskiej Komisji Obrony i były minister obrony Lubomír Metnar (ANO) powiedział dziś dziennikarzom, że ruch ANO wciąż dyskutuje o porozumieniu, a klub nie doszedł jeszcze do stanowiska, w jaki sposób się do niej odniesie na forum parlamentu. Metnar określił kontrakt jako ważny, ale według niego ministerstwo nie wyjaśniło go należycie. Chciałby jeszcze dyskusji na temat prawa budowlanego, jurysdykcji i zasadach postępowania w sytuacjach kryzysowych o charakterze pozamilitarnym, takich jak epidemia covidu - powiedział dziennikarzom Metnar.
Zdjęcie: Facebook Jany Černochovej
23 maja 2023 r.
