Praga bastionem Piratów. Stolicą Republiki rządzi Zdeněk Hřib z Partii Piratów

15 listopada przez radnych miasta został wybrany nowy prezydent Pragi. Spełniła się przepowiednia Witolda Waszczykowskiego: bezbożna Praga wpadła w ręce rowerzystów, wegetarian i maniaków komputerowych, na co zwracał uwagę w swoim tekście Aleksander Kaczorowski tuż po zakończeniu wyborczego weekendu. Zdeněk Hřib z czeskiej Partii Piratów uzyskał 39 z 65 głosów.

Tuż po wyborach typowano na stanowisko prezydenta Pragi trzy nazwiska - Zdeněk Hřib, Jan Čižinský i Jan Pospíšil. Plan był prosty - nie pozwolić na powstanie koalicji ODS z ANO. Przypomnijmy, że ANO po czterech latach wyjątkowo nieudolnych rządów Adriany Krnáčovéj w wyborach zajęło miejsce piąte, a najwięcej mandatów uzyskała ODS. Dało się więc oczekiwać, że powstanie koalicja składająca się z trzech partii - Piratów, Pragi Sobie i Połączonych sił dla Pragi ( TOP 09, STAN i KDU- ČSL). Nie było jednak jasne, komu w udziale przypadnie fotel prezydenta. Hřib w wywiadzie udzielonym dla Czeskiego radia stwierdził,  “.... prezydentem musi być Pirat (…. ). Uzyskaliśmy największą liczbę głosów”. Problemem, na który wskazywali jego oponenci był brak politycznego doświadczenia i stosunkowo niska rozpoznawalność Pirata. Koalicja ostatecznie wysunęła kandydaturę tego 37-letniego lekarza. 

Zdeněk Hřib i Adriana Krnáčova w dniu zaprzysiężenia nowego prezydenta Pragi. Źródło: Flickr

Foto: Zdeněk Hřib i Adriana Krnáčová w Ratuszu, w dniu zaprzysiężenia nowego prezydenta Pragi. Źródło: Flickr

Kim jest Zdeněk Hřib?

Sam o sobie na stronie pirati.cz pisze, że po ukończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Karola w Pradze zaczął zajmować się badaniami naukowymi dotyczącymi jakości i efektywności usług publicznych w służbie zdrowia. Do Piratów dołączył w roku 2013, bo jak sam twierdzi “ gdy coś mi przeszkadza, idę to zmienić”. W kampanii mówił dużo o cyfrowych, nowoczesnych miastach oraz walce z korupcją. Jak  w każdym większym mieście, były deklaracje dotyczące rozwiązania problemów z ekstremalnie drogimi mieszkaniami i systemem parkowania,  ale nie dało się nie odnieść wrażenia, że właściwie nie miał programu wyborczego. Hasło: Chcę zarządzać miastem z czystą tarczą -  też brzmi enigmatycznie. Jedno jest pewne, nowy burmistrz stolicy nie ma łatwego zadania, bowiem Praga w tym roku znalazła się w gronie 20 miast z najdroższymi mieszkaniami w Europie, wyprzedzając nawet Wiedeń.

P jak Piraci

Czeska Partia Piratów powstała w roku 2009 a sama nazwa do teraz wzbudza wiele kontrowersji. Warto więc cofnąć się na chwilę i przypomnieć sobie sprawę The Pirate Bay. Twórcy strony internetowej TPB zostali oskarżeni o ułatwienie pobierania materiałów chronionych prawem autorskim. Chodziło o wyszukiwarkę z największą na świecie bazą torrentów. Ostatecznie założyciele zostali skazani na kilka miesięcy więzienia i kary pieniężne, a po Europie rozlała się fala pirackich partii politycznych i demonstracji. Stąd nazwa partii odnosząca się do jednego z jej  postulatów programowych, który wskazuje na konieczność reformy praw autorskich. Nie chodzi o to by zabrać twórcom prawa, ale aby dać im możliwość wyboru i ułatwić dostęp do ich dzieł.  Programowo Piraci koncentrują się też na politycznej przejrzystości, e-administracji, obronie swobód i ochronie obywateli przed szykanowaniem przez państwo. Piraci w roku 2017 w wyborach parlamentarnych uzyskali ponad 10% poparcia, rok później powtórzyli swój sukces w wyborach samorządowych (w Pradze zajęli drugie miejsce). I choć wiadomo, że życie metropolii rządzi się własnymi prawami, to przepaść między stolicą a resztą kraju jest w tym przypadku szczególnie głęboka, co pokazały wyniki wyborów. Piraci rzucili wyzwanie starym partiom politycznym, są alternatywą dla ludzi zmęczonych ugrupowaniami za którymi ciągną się afery korupcyjne, chcą udowodnić, że “Nie wszyscy kradną”! Teraz dostali mocny mandat zaufania od Prażaków. Tylko czy podołają?

Rysunek 1. Poparcie i liczba mandatów uzyskanych przez partie polityczne w wyborach komunalnych w Pradze 5-6 października 2018 r. (źródło: ČT24)

Autorką tekstu jest Natalia Giza, politolog i bohemistka z Brna