Czechia zamiast Republiki Czeskiej. Nowy pomysł na nazwę państwa

W ostatnim czasie do czeskich mediów powrócił temat nazwy Republiki Czeskiej. W opinii językoznawcy czeskiego z Uniwersytetu Masaryka w Brnie, jednego z najlepszych ośrodków akademickich w kraju, obecna nazwa państwa znacząco utrudnia Czechom kontakt ze światem.

Zdarzają się przypadki, że niektóre języki (państwa) same wytwarzają jednosłowną nazwę dla Republiki Czeskiej. Kwestia krótszej nazwy dla kraju nad Wełtawą stała się już polityczną, a w najbliższym czasie będzie przedmiotem rozmów na Zamku Praskim. „W kontaktach ze światem koniecznie potrzebujemy nazwy jednosłownej. Dyskusja ta rozpoczęła się po rozpadzie byłej Czechosłowacji i gdyby wówczas doszło do powszechnego porozumienia, dziś tego problemu byśmy w ogóle nie mieli”, mówi Rudolf Šrámek, językoznawca i założyciel inicjatywy obywatelskiej Česko/Czechia.

 „Kiedy w styczniu 1993 r. nasz ówczesny minister spraw zagranicznych Zieleniec występował przed Organizacją Narodów Zjednoczonych przedstawiając nasze państwo, pojawił się znak zapytania, jak właściwie się ono nazywa. Powiedział wtedy, że Českozemsko, co dziś brzmi zupełnie komicznie, ale powiedział też Czesko (Česko). Českozemsko na miejscu przetłumaczył jako Czechlandia”, skonstatował Šrámek

Republika Czeska jest jednym z niewielu państw, które ma tylko jedną i dwusłowną nazwę, oficjalną  i potoczną jednocześnie. „W przestrzeni europejskiej jesteśmy prawdopodobnie jedynym krajem, który nie ma jednosłownej nazwy osadzonej w prawie, na świecie znane są takie przypadki u młodszych państw, które powstawały przykładowo w Azji lub Afryce”, tłumaczy językoznawca.

Skrócona nazwa ma szczególne, praktyczne znaczenie. „Jest bardziej użyteczna niż ta złożona. Na wakacje jedziemy na Słowacje a nie do Republiki Słowackiej, jedziemy do Austrii w Alpy, a nie do Republiki Austriackiej” kontynuuje Šrámek. Szereg państw wytworzył dla Republiki Czeskiej krótszą formę. Są to na przykład Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania lub kraje skandynawskie. Według brneńskiego naukowca idealnym wariantem, wielokrotnie już i tak zastosowanej nazwy Republiki Czeskiej byłaby Czechia. „Mocno bym obstawał za tym, aby ta nazwa została skodyfikowana jak najszybciej”, dodaje Šrámek.

„W 2000 r. w Hanowerze odbyła się światowa wystawa , na której pewien dziennikarz wypaczył nazwę Czechia do Čečna (Czeczna). Od tego czasu za nazwą Czechia ciągnie się ironiczny stosunek do niej.” Językoznawca przyznał, że właściwie nie zna przyczyn tak wstrzemięźliwego podejścia do tej nazwy.Kwestią innych ewentualnych nazw Republiki Czeskiej w najbliższym czasie mają się zajmować politycy. Ministerstwo spraw zagranicznych ma plan, aby nazwę zapisać w odpowiednich bazach danych międzynarodowych.

Czechy - nazwa powszechnie stosowana przez Polaków w odniesieniu do kraju za Olzą - jest pewnym uproszczeniem. Większość z nas przyznałaby, że sprawniej jest powiedzieć: „Jadę do Czech” niż „Jadę do Republiki Czeskiej”. Drugi przypadek może się wydawać nieco pretensjonalny przez dwuczłonową nazwę o oficjalnym brzmieniu. Jednak jest ona jak najbardziej prawidłowa, a nawet konieczna, jeśli chcemy być precyzyjni w określaniu miejsca do którego się wybieramy, szczególnie jeśli rozmawiamy z Czechem. Jemu bowiem Czechy kojarzą się z zachodnią częścią kraju, w odróżnieniu do Moraw na wschodzie i Śląska Cieszyńskiego na północym wschodzie. Sami Czesi, o państwie którego są obywatelami, bardzo chętnie mówią: Czeska Republika (Česká republika) a nawet Czesko (Česko). Wtedy jest jasne, że odwołują się do nazwy państwa, a nie krainy historycznej, znajdującej się w jego granicach.